اسید آمینه ضروری( Essential Amino Acids)
1. لیزین(Lysine)
2. تره اونین(Threonine)
3. آرژنین(Arginine)
4. متیونین(Methionine)
5. فنیل آلانین(Phenylalanine)
6. والین(Valine)
7. تریپتوفان ( Tryptophan)
8. لوسین(Leucine)
9. هیستید ین(Histidine)
10. ایزولوسین(Isoleucine)
۱۰ اسید آمینه غیر ضروری(Inessential Amino Acids)
1. پرولین(prolin)
2. گلیسین یا گلیکوکول(Glycine)
3. آلانین(Alanine)
4. سرین(Serine)
5. سیستئین(Cysteine)
6. اسید آسپارتیک(Aspartic Acid)
7. اسید گلوتامیک(Glutamic Acid)
8. آسپاراژین(Asparagine)
9. گلوتامین(Glutamine)
10. تیروزین(Tyrosine)
برای خیلی ها این سوال پیش اومده که اصلا این آمینو اسید چیه ؟! همین امروز وقتی یکی ازم پرسید : وقتی آمینو تهیه کنم دیگه نیازی به کراتین ندارم ؟! فهمیدم که اصلا کوچکترین ذهنیتی درباره آمینو و تاثیراتش در بدن نداره
برای خیلی ها این سوال پیش اومده که اصلا این آمینو اسید چیه ؟! همین امروز وقتی یکی ازم پرسید : وقتی آمینو تهیه کنم دیگه نیازی به کراتین ندارم ؟! فهمیدم که اصلا کوچکترین ذهنیتی درباره آمینو و تاثیراتش در بدن نداره .
به طور خلاصه بشنوید از آمینوها :اصلی ترین ساختار پرو تئین ها را اسید های آمینه تشکیل می دهند که تفاوت اصلی آنها با کربو هیدرات و چربی در وجود نیتروژن در ساختار سلولی آمینو اسید ها علاوه بر کربن – هیدروژن و اکسیژن است . حدود 20 اسید آمینه اصلی شناسائی ونامگذاری شده است که در یک تقسیم بندی کلی به دو نوع ضروری و غیر ضروری نامیده می شوند . اسید های آمینه ضروری آنهائی هستند که بدن قادر به ساخت آنها نیست و باید از طریق رژیم غذائی تامین شوند ولی بدن قادر به ساخت و سنتز آمینو های غیر ضروری هست. آمینوهای ضروری عبارتند از آرژنین – لیزین – تره اونین- لوسین – میونین – والین – فنیل آلین –ایزو لوسین و ... و آمینو های غیر ضروری : گلیسین – آلین – گلوتامین – لیستین و ....
و اما از میان آمینو اسید های ضروری یکسری از انها به نوع زنجیری شاخه دار (لوسین – ایزو لوسین – والین ) معروفند که بسیار در ساخت عضلات مهم هستند و سریعا جذب می شوند و اثر آنابولیکی بسیار زیادی دارند . البته دلیل جذب سریع انها این است که بجای کبد در عضلات متابولیزه می شوند .
نکته مهم اینکه برای عملکرد صحیح باید هر سه آمینو اسید شاخه دار همزمان مصرف شوند و همراه با با آمینوهای تریپتوفان (آمینو ضروری )و تیروزین (آمینو غیر ضروری ) نباید مصرف شود .
پروتئین نمی تواند در بدن ساخته شود مگر اینکه تمام آمینو اسید های مورد نیاز موجود باشند . در حقیقت همه آمینو اسید ها باید در محل ساخته شدن پروتئین حاضر باشند . اگر در زمان لازم بعضی از آمینو اسید ها نباشند بقیه آنها یا ذخیره می شوند یا اینکه به وسیله کبد تخریب شده و به انرژی یا چربی تبدیل می شوند .
واضح است که آمینواسید ها تاثیر عمیقی روی سلامت عمومی و توانایی بدنی ما باقی می گذارند . در واقع فرایند آمینو اسید است که اساساً بدن را اداره می کند . برای اینکه این فرایند به موقع و صحیح عمل کند آمینو اسید ها باید نسبت درستی داشته باشد . بسیاری از این فرایند ها وابسته به ویتامین ها و مواد معدنی است ؛ به این معنی که اگر یک ویتامین یا مواد معدنی خاص به مقدار کافی وجود نداشته باشد این فرایند مختل می شود .
برای مثال آمینو اسید متیونین وابسته به ویتامین B۶ و منیزیوم است یعنی تا زمانی که مقادیر کافی از ویتامین B۶ و منیزیوم در بدن وجود نداشته باشد فرایند متیونین عمل نخواهد کرد. استفاده از مکمل های آمینو اسید برای هر ورزشکاری که می خواهد به حداکثر توانایی بدنی برسد و همچنین ورزشکاران نوجوان که نسبت به بالغین به آمینو اسید بیشتری نیاز دارند ضروری است . اما آمینواسید ها را نمی توان همین طوری مصرف کرد . واکنش های شیمیایی در بدن تعادل دقیقی دارد . چون آمینواسید ها در بسیاری از این واکنش ها درگیر هستند اگر مقادیر اضافی در نقاط کلیدی زنجیره واکنش ها وارد شود تعادل به هم خواهد خورد . برای مثال این عدم تعادل نه تنها استفاده از مکمل ها ی آمینواسید برای تولید انرژی را بی فایده می سازد بلکه بر عکس می تواند منجر به از دست دادن انرژی شود . چیزی که یک ورزشکار حرفه ای اصلاً دوست ندارد .
در حال حاضر تعداد کمی از آزمایشگاه ها سطح آمینو اسید ها را در بدن را تعیین می کند . این کار از طریق آزمایش ادرار صورت می گیرد . نمونه ادرار به آزمایشگاه ارسال می شود و به این ترتیب نیاز نیست که ورزشکار برای انجام آزمایش از منزل خارج شود . اگر نتایج آزمایش ادرار قابل تفسیر نباشد پزشکان از آزمایش خون استفاده می کنند . به هر حال آزمایش ادرار ارجح است اگر چه ادرار محصول نهایی سوخت و ساز بدن است .
متعاقب آزمایش های فوق آمینو اسید لازم تجویز می شود و متناوباً برای بررسی فرایندهای آمینواسیدی بدن فرد و تشخیص احتمالی هر گونه عدم تعادل آزمایشها تکرار می شود .
بدین ترتیب اطلاعات زیادی در مورد فرایندهای متابولیک ورزشکاران بدست می آید که به محققان این فرصت را می دهد که مشکلات خود را در این زمینه هر چه بیشتر بشناسند و رژیم غذایی تغذیه ای و مکمل ورزشکاران را برای رسیدن به حداکثر توانایی مطلوب تنظیم کنند .
برای اینکه ببینید بررسی آمینو اسید ها چه فایده ای دارند به دو تحقیق زیر توجه کنید :
۱)ایزولوسین :BCAA است به عنوان پیش ماده برای گلوتامین استفاده می شود و ایزو لوسین به عنوان سوخت ماهیچه در هنگام تمرین مصرف می شود BCAA آنابولیسم و آنتی کاتابولیسم را افزایش می دهدو باعث رشد بیشتر سلولهای ماهیچه ای می شود . و یکی از منابع BCAA همان مکمل آب پنیر سازی است.
2)لوسین :مصرف این آمینو اسید در دوران حفظ حجم باعث می شود تا کمترین مقدار حجم را از دست دهید.در کل می توان به جای مصرف مقادیر بالای این آمینو اسید برای حفظ حجم و اثرات آنتی کاتابولیک از مکمل HMB استفاده نمود.
3)لیزین:این آمینو اسید نقش انتقال اسیدهای چرب به سلولهای ماهیچه ای را ایفا می کندو به عنوان منابع انرژی در نظر گرفته می شوند.
و برای تشکیل کارنیتین استفاده میشود.
4) میتونین :این آمینو اسید در تخم مرغ , ماست, ماهی و دیگر مواد پروتئینی یافت می شود و خود نقش آنتی اکسیدانی دارد و این آمینو اسید یکی از سه آمینو اسید تشکیل دهنده کراتین می باشد.
5)فنیل آلانین :این آمینو اسید علاوه بر این که در مواد پروتئینی یافت می شوند در عدس و برخی تخم میوه ها یافت می شوند این آمینو اسید هم برای کم کردن اشتها و هم به عنوان تسکین درد در بدن عمل می کند.
6) ترئونین :کمبود این آمینو اسید باعث می شود تا بعضی از ترکیبهای پروتئینی در بدن ساخته نشود و این آمینو اسید تخم مرغ و لبنیات موجود است.
7) تریپتوفان :این آمینو اسید باعث ایجاد حالت ایجاد خواب آلودگی در اشخاص می شود و به عنوان یک پیش ماده برای سروتونین در عصبها عمل می کند و باعث حالت خواب آلودگی می شود.این آمینو اسید بیشتر در ترکیبات کربوهیدرات یافت می شود تا ترکیبات پروتئینی مانند موز و تخم آفتاب گردان و در جایی نیز خواندم که این آمینو اسید در شیر نیز یافت می شود و شاید همین آمینو اسید باشد که وقتی شیر می نوشیم باعث ایجاد آرامش می شود و پیشنهاد می شود که قبل از خواب حتما یک لیوان شیر بنوشید. حتی این آمینو اسید می تواند باعث کاهش اشتها نیز شود.
8)والین :یکی دیگر از BCAA ها می باشد یا زنجیره شاخه دار در کل ترکیبات BCAA 33% از پروتئینی که در ساختار عضلات بکار می رود را شامل می شوند (BCAA شامل ایزولوسین + والین + لوسین و شامل یکسری گروه متیلی که به هم پیوسته هستند و به زنجیره شاخه دار معروف هستند) والین به نوعی پیش ماده برای آمینو اسیدهای آلانین و گلوتامین نیز می باشد. و آمینو اسید های زنجیره شاخه دار به عنوان سوخت عضلات در موقع تمرین محسوب می شوند .و این بدین معنی است که می توانند به نوعی آنتی کاتابولیسم نیز باشند. در ضمن آمینو اسیدهای زنجیره شاخه دار یا BCAA در پروتئین آب پنیر سازی به مقدار کافی یافت می شوند.
9)گلوتامین :یک آمینو اسید که برای حفظ عضلات ضروری است زیرا از پدیده کاتوبولیسم جلوگیری می نماید.بدون گلوتامین سیستم دفاعی بدن خوب کار نمی کندو باعث تجزیه شدن دستگاه عضلانی می شود و در ضمن این آمینو اسید ارزشمند باعث دفع آمونیاک از مغز می شود . از خیلی از ورزشکاران حرفه ای اگر بپرسید می گویند ما گلوتامین را در تمام طول سال استفاده می کنیم و در برنامه غذایی ما جایگاه ویژه ای دارد .روزانه 10 الی 30 گرم از این آمینو اسید باعث بهبود عملکرد ورزشی ما می شود.
10)تورین :این آمینو اسید به فراوانی در بافت ماهیچه ای یافت می شود . تورین مانند انسولین عملکرده و به نوعی مقلد و تقلید کننده انسولین است و به خاطر همین مطلب بعضی از کراتین ها عملکرد بهتری دارند مانن کراتین فسفاژن HP که در ساختار خود تورین را دارد .و باعث حجیم تر شدن سلول های عضلانی می شود.و این آمینو اسید باعث کاهش تجزیه پروتئین می شود. و در در نگهداری حجم بسیار مفید است. بهترین زمان مصرف تورین دقیقا پس از پایان تمرین است.
11)آلانین :آلانین به مانند گلوتامین عمل می کندو باعث افزایش حجم سلولها می شودو باعث پایداری قند خون تحت شرایطی می شود و برای این کار از گلوکز کمک می گیرد و مصرف آن نیز بعد از تمرین بسیار مفید خواهد بود به میزان 1 الی 2 گرم بلافاصله بعد از تمرین.
12)آرژنین :این آمینو اسید باعث می شود تا ترشح هورمن رشد زیاد شود و یکی از بهترین زمانه برای مصرف این مکمل قبل از خواب است زیرا هورمن رشد در شب در هنگامی که ما خواب هستیم ترشح می شود و به خاطر همین است که خواب کافی در طول شب برای بدنسازان بسیار ضروری است.
آمینو اسید ها که امروزه به شکل های مختلفی از مکمل ارائه می شوند یکی از تاثیرگذار ترین مواد برای افزایش حجم عضله هستند و مصرف آنها هم در دوران حجم خشک و هم در دوران چربی سوزی بسیار موثر است .
میزان مصرف آمینو ها در افراد به بسته به شرایط بدنی آنها تفاوت دارد به صورتی که ورزشکاران حرفه ای برای زمان رژیم تا 25 یا 30 قرص آمینو در روز می خورند .
گرد آورنده: حمید رضا آخوندیان
منبع:سایت دانشگاه تهران